Tianeptyna

Tianeptyna (łac. Tianeptinum natricum) to związek o działaniu przeciwdepresyjnym i przeciwlękowym. W preparatach leczniczych występuje w postaci soli sodowej tianeptyny. 

Substancja czynna leków przeciwpdepresyjnych i przeciwlękowych zwiększa wychwytywanie zwrotne serotoniny w ośrodkowym układzie nerwowym. Pobudza również aktywność elektryczną komórek nerwowych, przyspieszając w efekcie odzyskanie przez nie aktywności po czasowym zahamowaniu funkcjonowania. 

Tianeptynę wyróżnia nietypowy mechanizm działania. Substancja jednocześnie pobudza i uspokaja, ogranicza zaburzenia somatyczne (objawy ze strony układu pokarmowego) na tle nerwowym, łagodzi odczuwany lęk oraz poprawia nastrój w stanach depresyjnych. Tianeptyna nie wykazuje działania usypiającego. 

Tianeptyna znajduje zastosowanie w leczeniu stanów depresyjnych i stanów lękowych. Może być również stosowana do leczenia depresji u osób uzależnionych od alkoholu - wykazano, że substancja wykazuje korzystne działanie terapeutyczne w przypadku obniżonego nastroju (występującego podczas leczenia uzależnienia). Tianeptynę zaleca się również przy zaburzeniach adaptacyjnych i epizodach depresyjnych z objawami somatycznymi.

Tianeptyna przeznaczona jest wyłącznie dla osób dorosłych zmagających się ze stanami depresyjnymi i lękowymi. 

Tianeptyna występuje w lekach mających postać tabletek (powlekanych, drażowanych). Najczęściej stosowana dawka dobowa u osób dorosłych to 37,5 mg. Preparaty z substancją o działaniu przeciwdepresyjnym należy przyjmować doustnie przed posiłkiem, trzy razy dziennie (rano, w środku dnia, wieczorem - 3 x 12,5 mg). 

Mniejsza dawka, stosowana dwa razy dziennie, dotyczy pacjentów w podeszłym wieku i z niewydolnością nerek. Szczegóły dawkowania i czas kuracji ustala lekarz.

Należy unikać nagłego przerwania leczenia. Odstawienie tianeptyny powinno przebiegać stopniowo, przez co najmniej 1-2 tygodnie. Celem tego jest uniknięcie możliwych skutków odstawiennych.

Głównym przeciwwskazaniem do stosowania leków z tianeptyną jest uczulenie na tę substancję czynną lub którykolwiek z pozostałych składników preparatu. 

Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku pacjentów z niewydolnością nerek i zaburzeniami pracy wątroby.

Tianeptyna może wpływać na sprawność psychoruchową. Z tego powodu podczas przyjmowania leków z tą substancją czynną nie należy prowadzić pojazdów i obsługiwać maszyn. 

W pierwszych tygodniach stosowania tianepiny u osoby z depresją mogą występować myśli samobójcze. Wskazana jest obserwacja chorego pod kątem nastroju. 

Tianeptyna u dzieci

Nie zaleca się podawania się leków z tianeptyną dzieciom, które nie ukończyły 15. roku życia. W tej grupie wiekowej nie zostało ustalone bezpieczeństwo stosowania i skuteczność. 

Tianeptyna w ciąży i okresie karmienia piersią

Niewskazane jest stosowanie tabletek z tianeptyną w okresie ciąży. W razie konieczności zachowania równowagi psychicznej kobiety ciężarnej, lekarz może jednak zadecydować o rozpoczęciu terapii (najlepiej monoterapii), która powinna odbywać się przez całą ciążę pod nadzorem specjalisty. Po porodzie należy monitorować stan noworodka. Tianeptyna przenika do mleka matki, dlatego leki ją zawierające nie powinny być przyjmowane w okresie laktacji.

Nie wolno łączyć tianeptyny z nieodwracalnymi inhibitorami MAO (iproniazyd, moklobemid, selegilina, rasagilina). Istnieje ryzyko wystąpienia zapaści krążeniowej, napadowego nadciśnienia tętniczego, hipertermii, drgawek, a nawet zgonu.

Leki z tianeptyną mogą wywoływać skutki uboczne. Tak jak w przypadku każdego leku, nie u każdego pacjenta one wystąpią.

U osób z uczuleniem na tianeptynę mogą pojawić się reakcje alergiczne. Istnieje też ryzyko wystąpienia bólu brzucha i innych zaburzeń ze strony układu pokarmowego (nudności, zaparcia, wzdęcia), uczucia suchości błony śluzowej jamy ustnej oraz bólu i zawrotów głowy. Możliwa jest również senność i bezsenność, skurcze, uderzenia gorąca, duszności, bóle lędźwiowe i ogólne osłabienie. 

Niezbyt częstym działaniem niepożądanym tianeptyny jest uzależnienie. Narażone na nie są szczególnie osoby uzależnione od alkoholu lub leków (w wywiadzie).

Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące tianeptyny.