Naproksen

Naproksen (łac. naproxenum) należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Jest lekiem stosowanym powszechnie w leczeniu bólu i stanów zapalnych. Pod względem chemicznym lek naproksen stanowi pochodną kwasu propionowego, podobnie jak ibuprofen i ketoprofen.

Działanie naproksenu polega na hamowaniu enzymu cyklooksygenazy (COX), który to jest odpowiedzialny za produkcję prostaglandyn, substancji chemicznych przyczyniających się do powstawania bólu, stanu zapalnego i gorączki. 

Naproksen jest jest stosowany w leczeniu różnych rodzajów bólu (o różnym pochodzeniu oraz o stopniu nasilenia łagodnym i umiarkowanym). Przede wszystkim lek wykorzystywany jest w zwalczaniu takich dolegliwości bólowych i schorzeń, jak:

• reumatoidalne zapalenie stawów,
• choroba zwyrodnieniowa stawów,
• ból mięśni,
• bóle brzucha, również miesiączkowe,
• ból głowy, w tym migrena,
• ból zębów, również ból po ekstrakcji zęba,
• zapalenie kłębuszków nerkowych.

Naproksen jest stosowany również w zwalczaniu gorączki. Działa też jako środek przeciwzakrzepowy, zmniejszając prawdopodobieństwo powstania zakrzepów krwi.

Naproksen to lek mający formę: tabletek, tabletek dojelitowych (o opóźnionym uwalnianiu), kapsułek miękkich (o szybkim działaniu), żelu lub czopków. Bez recepty naproksen dostępny jest w formie tabletek lub wygodnego do stosowania żelu. Naproksen na receptę ma postać tabletek (silniejszych od tabletek bez recepty) oraz czopków. 

Dawkowanie preparatu ustala indywidualnie lekarz w zależności od nasilenia bólu i okoliczności jego występowania. Zwykle stosuje się dawkę 500-1000 mg na dobę. Maksymalna dawka dobowa leku wynosi 1,25 g. 

Dla dzieci powyżej 5. roku życia dozwolona dawka leku wynosi 10 mg/kg masy ciała (w 2 dawkach podzielonych).

Lek należy przyjmować w trakcie posiłków lub bezpośrednio po nich.

Przeciwwskazaniami do zażywania leków z naproksenem są:

• reakcje alergiczne na jakikolwiek składnik preparatu,
• uczulenie na kwas acetylosalicylowy lub inne niesteroidowe leki przeciwzapalne,
• choroba wrzodowa żołądka i/lub dwunastnicy, krwawienie lub perforacja po zastosowaniu NLPZ,
• ciężka niewydolność nerek, wątroby lub serca.

Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z: 

• nadciśnieniem tętniczym, 
• zastoinową niewydolnością serca, 
• zatrzymaniem płynów i obrzękami,
• z chorobą niedokrwienną serca, tętnic obwodowych lub naczyń mózgowych, 
• czynnikami ryzyka chorób sercowo-naczyniowych,
• chorobami układu krążenia - lek ten może zwiększać ryzyko wystąpienia zawału serca lub udaru mózgu,
• astmą oskrzelową - lek naproksen może powodować nasilenie objawów astmy.

Lek może również nasilać działanie moczopędne i zwiększać ryzyko wystąpienia niewydolności nerek.

Naproksen w ciąży

W okresie ciąży lek z naproksenem należy stosować wyłącznie po konsultacji lekarskiej i w sytuacjach, kiedy jest to absolutnie niezbędne. Nie jest wskazane przyjmowanie naproksenu w III trymestrze ciąży, ponieważ może to powodować skurczowo-wydłużający się skurcz oskrzeli u noworodka.

Naproksen a karmienie piersią

W okresie karmienia piersią nie należy stosować naproksenu. Lek może przedostawać się do mleka matki i tym samym przenikać do organizmu dziecka.

Naproksen to substancja czynna mogąca wpływać bezpośrednio na działanie innych leków. Z tego powodu przed zastosowaniem środka przeciwbólowego i przeciwzapalnego należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, również tych bez recepty.

Należy unikać jednoczesnego stosowania naproksenu z: 

• lekami przeciwzakrzepowymi, 
• lekami moczopędnymi, 
• lekami przeciwnadciśnieniowymi, 
• metotreksatem, 
• litem, 
• probenecydem, 
• glikozydami nasercowymi, 
• cyklosporyną, 
• takrolimusem, 
• pochodnymi hydantoiny, 
• sulfonamidami, 
• kwasem acetylosalicylowym, 
• innymi lekami z grupy NLPZ, 
• antybiotykami chinolonowymi, 
• kortykosteroidami,
• inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny.

Leki z naproksenem mogą powodować skutki uboczne, należy jednak pamiętać, że nie u każdego pacjenta one wystąpią.

Działania niepożądane naproksenu obejmują przede wszystkim:

• zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego - nudności, wymioty, biegunka, zaparcia, wzdęcia, zgaga,
• bóle brzucha,
• krwawe stolcem
• zawroty i bóle głowy,
• zapalenie jamy ustnej,
• zapalenie błony śluzowej żołądka.

Rzadziej obserwowano następujące skutki uboczne naproksenu:

• splątanie,
• zaburzenia koncentracji,
• zaburzenia widzenia,
• niewydolność serca,
• śródmiąższowe zapalenie nerek,
• krwiomocz.

Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące naproksenu.