Receptomat | e-Recepta w 5 min

Hydrokortyzon

Najważniejsze informacje:

  • Hydrokortyzon to substancja czynna zawarta w lekach przeciwalergicznych, przeciwświądowych i przeciwzapalnych na receptę. Substancja czynna wykorzystywana jest w leczeniu zaburzeń czynności kory nadnerczy, objawów atopowego zapalenia skóry, alergii i innych zmian skórnych o charakterze zapalnym.
  • Pierwsze efekty stosowania hydrokortyzonu widoczne są po kilku dniach od momentu rozpoczęcia leczenia.
  • Leki przeciwalergiczne, przeciwzapalne i przeciwświądowe zawierające hydrokortyzon to m.in.: Locoid, Pimafucort (maść, krem), Softacort, Hydrocortisonum-SF, Hydrocortisonum Jelfa.

Zamów e-receptę na lek zawierający hydrokortyzon:

Spis treści

Hydrokortyzon - działanie

Hydrokortyzon jest substancją czynną z grupy glikokortykosteroidów. Glikokortykosteroidy to hormony kory nadnerczy, które naturalnie występują w organizmie człowieka.

Hydrokortyzon to substancja czynna działająca przeciwzapalnie, przeciwświądowo, przeciwalergicznie i immunosupresyjnie. Łagodzi stany zapalne skóry o różnym podłożu, tj.: alergiczne zapalenie skóry, atopowe zapalenie skóry, a także reakcje skórne powstałe po ukąszeniu owadów (swędzenie i podrażnienie). Dzięki właściwościom przeciwzapalnym - wykorzystywany jest w zaburzeniach czynności wielu narządów.

W Polsce leki z hydrokortyzonem dostępne są zarówno na receptę, jak i bez recepty. 

Produkty z hydrokortyzonem dostępne są w różnej postaci, m.in.: maści i kremów, doustnych tabletek, czopków, aerozoli na skórę, maści i kropli do oczu i zastrzyków. Jest też składnikiem leków robionych, a więc znajduje się w recepturze aptecznej.

Hydrokortyzon - na co, wskazania

Leki, których substancją czynną jest hydrokortyzon, są stosowane w leczeniu substytucyjnym, w pierwotnej lub wtórnej niewydolności kory nadnerczy.

Lek w postaci tabletek podawany jest przed operacjami, podczas poważnych urazów i chorób u pacjentów z rozpoznaną niewydolnością kory nadnerczy.

Produkty lecznicze w postaci kremu, o działaniu miejscowym wykorzystywane są do leczenia atopowego zapalenia skóry. Substancję czynną zaleca się przyjmować podczas stanów wstrząsowych, ostrych stanach alergicznych, np. w momencie ukąszenia owadów, ostrych reakcjach nadwrażliwości na leki (skórne odczyny polekowe), a także podczas ciężkich stanów spastycznych oskrzeli.

Hydrokortyzon zmniejsza obrzęki i leczy stany zapalne skóry.

Hydrokortyzon - jak stosować, dawkowanie

Leki przeciwzapalne z hydrokortyzonem przeznaczone są do stosowania miejscowego (maści, kremy, aerozol) i doustnego (tabletki). Występują także w formie czopków, zastrzyków i kropli do oczu. Zatem stosowanie hydrokortyzonu i długość trwania terapii ustala się indywidualnie, na podstawie objawów choroby i cech pacjenta. Dawkowanie hydrokortyzonu również powinno być uzgodnione z lekarzem prowadzącym.

Hydrokortyzon maść - dawkowanie przy łojotokowym zapaleniu skóry

Maść (np. Pimafucort) należy nanieść na skórę zmienioną chorobowo, od 2 do 4 razy na dobę. Nie zaleca się dłuższego stosowania niż 14 dni.

Hydrokortyzon krem - dawkowanie w leczeniu stanów ostrych i podostrych, a także zmian zlokalizowanych w obrębie skóry owłosionej i fałdów skórnych

Niewielką ilość kremu (np. Pimafucort) należy nanieść na skórę zmienioną chorobowo, od 2 do 4 razy na dobę. Preparatu nie wolno stosować dłużej niż 14 dni.

Hydrokortyzon zastrzyk - dawkowanie

Ciężka niewydolność nadnerczy

Preparat z hydrokortyzonem (np. Hydrocortisone Momaja) podawany jest przez lekarza lub pielęgniarkę w postaci wstrzyknięcia dożylnego lub domięśniowego. Zaleca dawka wynosi 100 mg substancji czynnej. W razie konieczności - kolejną dawkę 50 lub 100 mg można podać po upływie 1, 3, 6 lub 10 godzin od przyjęcia dawki początkowej.

Wstrząs

W leczeniu wstrząsu dawkę od 250 mg do 1000 mg podaje się dożylnie. Leczenie dużymi dawkami hydrokortyzonu nie powinno trwać dłużej niż 48 do 72 godzin.

Hydrokortyzon tabletki - dawkowanie przy zaburzeniach czynności kory nadnerczy

Osoby dorosłe:

Zalecana dawka wynosi od 20 do 30 mg przyjmowana od 2 do 3 razy na dobę.

Dzieci:

Zwykle zalecana dawka wynosi 0,4 do 0,8 mg na kilogram masy ciała na dobę w 2 lub 3 dawkach podzielonych. U dzieci należy stosować najmniejsze skuteczne dawki, a przy tym obserwować uważnie wzrost i rozwój dziecka.

Hydrokortyzon czopki - dawkowanie podczas świądu i zapalenia okolic odbytu

Czopki  (np. Posterisan H) zaleca się stosować 2 razy na dobę, najlepiej rano i wieczorem po wypróżnieniu. Należy stosować do czasu ustąpienia ostrych dolegliwości.

Hydrokortyzon krople do oczu i uszu - dawkowanie

W przypadku stosowania kropli do oczu, zalecana dawka wynosi 1-2 krople od 2 do 3 razy na dobę.

W przypadku zapuszczania kropli do uszu - 2-4 krople zapuszczane 3 razy na dobę.

W jednym i drugim przypadku lek stosuje się ok. 7 dni. 

Hydrokortyzon - przeciwwskazania, środki ostrożności

Nie należy stosować hydrokortyzonu, jeśli pacjent: 

  • jest uczulony na substancję czynną,
  • będzie stosował szczepionkę zawierającą żywe szczepy bakterii,
  • cierpi zaburzenia czynności wątroby,
  • cierpi na zaburzenia czynności nerek,
  • ma zakażenia grzybicze.

Szczególną ostrożność podczas przyjmowania hydrokortyzonu należy zachować w przypadku:

  • niewydolności układu sercowo-naczyniowego,
  • cukrzycy,
  • padaczki,
  • zaburzeń lękowych,
  • jaskry,
  • ospy wietrznej, półpaśca,
  • osteoporozy,
  • wrzodów żołądka, zaburzeń przewodu pokarmowego,
  • wrzodziejącego zapalenia jelit,
  • padaczki,
  • zakrzepowego zapalenia żył,
  • miastenii,
  • niedoczynności tarczycy,
  • opryszczki w obrębie oka,
  • posteroidowego uszkodzenia mięśni,
  • pacjentów poniżej 18. roku życia,
  • przebytego zawału serca,
  • osutki,
  • nowotworu z przerzutami,
  • pełzakowicy lub zakażenia węgorkiem jelitowym,
  • upośledzenia czynności wątroby (w tym marskością wątroby),
  • niewydolności nerek,
  • łuszczycy.

Substancja czynna może wpływać na płodność mężczyzn, a u kobiet przyjmujących lek z hydrokortyzonem może dojść do nieregularnego krwawienia miesiączkowego.

Hydrokortyzon - interakcje z innymi lekami

Jednoczesne stosowanie różnych leków może powodować interakcje między nimi, co wpływa na skuteczność i bezpieczeństwo stosowania hydrokortyzonu. Dlatego przed zastosowaniem leku z hydrokortyoznem na receptę należy poinformować lekarza o wszystkich obecnie i ostatnio przyjmowanych lekach, również tych bez recepty. Szczególną ostrożność należy zachować podczas przyjmowania leków:

  • niesteroidowych leków przeciwzapalnych NLPZ (np. kwas acetylosalicylowy),
  • przeciwzakrzepowych (np. warfaryna),
  • stosowanych w leczeniu padaczki (np. fenytoina, fenobarbital, karbamazepina),
  • stosowanych w leczeniu gruźlicy (np. ryfabutyna lub ryfampicyna),
  • stosowanych na wysokie ciśnienie krwi,
  • glikozydów nasercowych (np. digoksyna),
  • moczopędnych,
  • stosowanych w leczeniu zakażeń grzybiczych (np. amfoterycyna i ketokonazol),
  • stosowanych w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów (np. metotreksat),
  • stosowanych w chorobach nowotworowych (np. aminoglutetimid),
  • należących do doustnych leków antykoncepcyjnych lub hormonalnej terapii zastępczej,
  • stosowanych w chorobach serca (np. guanetydyna, monoazotan izosorbidu),
  • somatotropinę (hormon wzrostu),
  • stosowanych w zaburzeniach cyklu mocznikowego (np. fenylobutyrat sodu),
  • przeciwcukrzycowych,
  • stosowanych w leczeniu zakażenia wirusem HIV (np. rytonawir),
  • stosowanych w leczeniu łuszczycy lub u pacjentów po przeszczepie narządów (np. cyklosporyna),
  • stosowanych w celu zmniejszenia ciśnienia tętniczego (np. minoksydyl i hydralazyna).

Hydrokortyzon - skutki uboczne

Leki z hydrokortyzonem mogą powodować skutki uboczne, należy jednak pamiętać, że nie u każdego pacjenta występują.

Działania niepożądane hydrokortyzonu o nieznanej częstości występowania to:

  • reakcje alergiczne, wysypka skórna, obrzęk twarzy,
  • nieregularne, bardzo szybkie lub wolne tętno,
  • skurcze mięśni,
  • zwiększone ciśnienie wewnątrzczaszkowe, któremu towarzyszy ból głowy z wymiotami, brak energii i senność (rzekomo guz mózgu u dzieci),
  • perforacja lub krwawienie wrzodów w układzie pokarmowym,
  • wymioty,
  • nudności,
  • ostre zapalenie trzustki,
  • zaburzenia widzenia,
  • zakrzep krwi w naczyniach żylnych nóg,
  • zaburzenia zakrzepowo-zatorowe,
  • zaburzenia rytmu serca, niewydolność serca,
  • myśli samobójcze,
  • zaburzenie nastroju,
  • zaburzenia lękowe,
  • problemy ze snem.

Jeśli pacjent zauważy któryś z objawów powinien jak najszybciej skonsultować się z lekarzem prowadzącym. Lek z hydrokortyzonem może bezpośrednio wpływać na:

Przewód pokarmowy:

  • wzdęty brzuch,
  • niestrawność,
  • nudności,
  • zapalenia trzustki,
  • owrzodzenia.

Mięśnie i kości:

  • osłabienie mięśni,
  • zanik mięśni,
  • osteoporoza,
  • złamania kości, zerwanie ścięgien,
  • obumarcie tkanki kości.

Gospodarkę wodną i elektrolitową:

  • skurcze spowodowane utratą potasu,
  • nierównomierne bicie serca.

Hormony i metabolizm:

  • zahamowanie wzrostu u dzieci,
  • zaburzenia miesiączkowania,
  • nadmierne owłosienie na ciele i twarzy u kobiet,
  • księżycowata twarz (okrągła twarz),
  • zwiększone łaknienie,
  • wzrost stężenia cukru we krwi,
  • zmniejszenie masy ciała,
  • utrata masy mięśniowej.

Skórę:

  • skłonność do siniaczeń,
  • delikatna skóra,
  • opóźnienie gojenia ran,
  • trądzik posteroidowy,
  • nadmierne pocenie się,
  • rozstępy,
  • zaczerwienienie skóry twarzy.

Oczy:

  • zaburzenia widzenia,
  • zaćma,
  • jaskra,
  • zakażenia oczu,
  • wytrzeszcz oczu,
  • nieostre widzenie.

Krew:

  • leukocytoza (zwiększenie poziomu białych krwinek).

Układ oddechowy:

  • czkawka.

Hydrokortyzon - pytania pacjentów

Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące hydrokortyzonu.

Hydrokortyzon - bez recepty. Czy leki zawierające w składzie hydrokortyzon można kupić bez recepty?

Tak, dostępne są leki z hydrokortyzonem bez recepty i na receptę. Należy jednak mieć na uwadze, że hydrokortyzon jest sterydem, dlatego jego stosowanie powinno odbywać się pod opieką lekarza prowadzącego. 

Hydrokortyzon - cena, zamienniki

Na polskim rynku dostępnych jest kilka rodzajów leków z samym hydrokortyzonem lub jako substancja złożona. Produkty występują w różnej postaci, a niektóre z nich podlegają refundacji, jak np. Hydrocortisonum-SF w formie tabletek.

  • Locoid - koszt kremu o pojemności 15 g waha się od ok. 17,80 - 20 zł,
  • Pimafucort - koszt maści i kremu waha się od ok. 29 - 35 zł.
  • Softacort - koszt kropli do oczu waha się od ok. 47,20 - 52 zł,
  • Hydrocortisonum-SF - za 60 tabletek należy zapłacić ok. 5,47 - 18,23 zł, a za 180 tabletek ok. 65 - 67 zł.
  • Hydrocortisonum Jelfa - koszt tabletek waha się od ok. 14,80 - 19,50 zł.

Ceny mogą różnić się w zależności od apteki i mogą ulec zmianie w przyszłości. Leki w tej samej postaci można stosować zamiennie, przyjmując tę samą dawkę. Decyzja o wyborze produktu leczniczego należy do lekarza prowadzącego. 

Hydrokortyzon a alkohol. Czy można pić alkohol podczas stosowania leku z hydrokortyzonem?

Podczas stosowania leków z hydrokortyzonem nie należy pić alkoholu. Alkohol może negatywnie wpływać na działanie hydrokortyzonu.

Hydrokortyzon w ciąży. Czy lek można stosować w ciąży?

Nie zaleca się stosowania leku z hydrokortyzonem w ciąży. Preparat może być stosowany tylko wtedy, kiedy lekarz uzna, że korzyść dla matki przeważa nad ryzykiem.

Hydrokortyzon dla dzieci. Czy leki można podawać dzieciom?

Leki z hydrokortyzonem mogą powodować opóźnienie wzrostu u dzieci. Dlatego nie zaleca się ich podawać dzieciom. 

Hydrokortyzon - uczulenie na słońce. Czy można stosować produkt przed wyjściem na słońce?

Hydrokortyzon należy do substancji sterydowych. W trakcie jej stosowania należy ograniczyć kontakt na słońcu, gdyż ingerencja promieni słonecznych może wywołać przebarwienia skórne.