Zawroty głowy – sprawdź przyczyny, rodzaje, domowe sposoby i metody leczenia

Zawroty głowy występujące z dużą częstotliwością mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie. Ich pojawienie się może wynikać z wielu przyczyn np. problemów z tarczycą, błędnikiem oraz innych poważnych chorób. Z tego względu ważne jest, aby były one prawidłowo i szybko rozpoznane. Jakie są rodzaje i przyczyny zawrotów głowy? Czy istnieją domowe sposoby, które zmniejszą ich powtarzalność? Zobacz, jakie leki stosuje się, aby pozbyć się zaburzeń równowagi. 

Czym są?

Zawroty głowy to uczucie zaburzenia orientacji i świadomości w otaczającym środowisku. Zjawisku temu zawsze towarzyszą wrażenia poruszających się przedmiotów wokół własnej osi lub zaburzenia równowagi własnego ciała. Doznania te powodują znaczne utrudnienie w sprawowaniu codziennych obowiązków.

Rodzaje zawrotów głowy

Podział zawrotów głowy uwzględnia dwa czynniki. Są to rodzaj i przyczyna występujących symptomów. Biorąc pod uwagę rodzaje odczuwanych objawów wyróżnia się:

• układowe zawroty głowy, które charakteryzują się wrażeniem kołowego poruszania się otoczenia lub osi ciała,
• nieukładowe zawroty głowy obejmujące niejednoznaczne i trudne do opisania uczucie niepewności i niestabilności podczas pozycji statycznej lub dynamicznej.

Z kolei według przyczyny zawroty głowy klasyfikuje się na zawroty głowy pochodzenia ośrodkowego, obwodowego oraz towarzyszące schorzeniom ogólnoustrojowym. 

Przyczyny zawrotów głowy

Dlaczego pojawiają się zawroty głowy? Powodów tego jest bardzo wiele. Klasyfikować można je w różnorodny sposób, zaczynając od ich patogenezy, etiologii, a nawet ujęcia klinicznego. Ich długotrwałe odczuwanie wiąże się z pogarszającym się stanem zdrowia. Najczęstsze przyczyny zawrotów głowy obejmują: migrenę, skutki uboczne przyjmowanych leków i nadużywanie alkoholu. Mogą one wynikać też z odwodnienia organizmu, hipoglikemii i anemii. Dlatego tak ważne jest odpowiednie nawodnienie tkanek ludzkich oraz prawidłowy poziom żelaza, cukrów i elektrolitów. Inne przyczyny zawrotów głowy to:

• zatrucia,
• zaburzenia snu, zespoły lękowe i depresja, choroby układu nerwowego, padaczka
• choroba lokomocyjna,
• czynniki autoimmunologiczne i choroby neurologiczne,
• niedociśnienie ortostatyczne, hiperwentylacja,
• zaburzenia rytmu serca i schorzenia ze strony układu sercowo-naczyniowego
• dyskopatia szyjna (obejmująca zawroty głowy od kręgosłupa).

W nielicznych przypadkach zawroty głowy oznaczają też dużo poważniejsze dolegliwości. Mogą być one objawem choroby otolaryngologicznej zwanej chorobą Meniere’a, która prowadzi do gromadzenia się płynów w uchu. Skutkuje to szumami usznymi, niedosłyszeniem, a nawet całkowitą utratą słuchu. Kolejnym powodem zawrotów głowy są infekcje ucha i choroby błędnika, do których zalicza się: 

• zapalenie trąbki słuchowej, błony bębenkowej, ucha środkowego, przewodu słuchowego zewnętrznego
• schorzenia ucha zewnętrznego,
• bakteryjne i wirusowe infekcje uszu.

Ponadto objawy te odczuwa się przy udarze cieplnym, stwardnieniu rozsianym oraz nowotworach, chorobach i urazach mózgu. 

Zawroty głowy przy wstawaniu

Zawroty głowy przy wstawaniu u osób starszych mogą być skutkiem chorób układu krwionośnego i narządu wzroku. Czasem powstają one przez wirusowe zapalenie nerwu przedsionkowego. Są to gwałtowne, narastające w czasie silne zawroty głowy i problemy z utrzymaniem równowagi. Objawy trwają kilka dni. Warto być świadomym, że zawroty głowy przy wstawaniu lub schylaniu nie zawsze są oznaką choroby. Mogą one występować u zdrowych osób przy gwałtownych zmianach pozycji ciała.

Kiedy wskazana jest konsultacja lekarska?

Częste zawroty głowy mogą okazać się niebezpieczne dla zdrowia. Z tego względu najważniejsze jest szybkie ustalenie przyczyny ich występowania. Warto pamiętać, że każda osoba odczuwająca cykliczne zawroty głowy powinna skontaktować się z odpowiednim specjalistą – otolaryngologiem lub neurologiem. 

Niepokojące są również objawy towarzyszące zawrotom głowy. Należą do nich:

• bóle i urazy głowy, klatki piersiowej i szyi,
• wysoka gorączka,
• wymioty i nudności,
• zaburzenia mowy, słuchu i widzenia,
• opadanie kącika ust lub oka,
• utrata przytomności,
• uczucie drętwienia i mrowienia.

Diagnostyka zawrotów głowy

W pierwszej kolejności doktor przeprowadza szczegółowy wywiad z pacjentem w celu wstępnej charakterystyki zawrotów głowy. Gdy to konieczne, zleca on wykonanie szeregu badań ogólnoustrojowych, orientacyjnych, okulistycznych i neurologicznych. Diagnostyka zawrotów głowy obejmuje również badanie obrazowe rezonansem magnetycznym. Polega ono na umiejscowieniu chorego w ustabilizowanej pozycji leżącej w wąskiej tubie w środku aparatu, tak aby nie poruszał głową. Warto wiedzieć, że to całkowicie bezpieczne urządzenie, którego praca opiera się na polu magnetycznym. Badanie wykonane za jego pomocą można powtarzać wielokrotnie.

Leki na zawroty głowy

Leki na zawroty głowy obejmują wiele grup, których celem jest leczenie choroby podstawowej. Wyjątkiem są leki przeciwhistaminowe i antycholinergiczne stosowane w terapii samych zawrotów głowy. W przypadku zawrotów głowy spowodowanych:

• infekcją stosuje się antybiotyki, 
• stanami lękowymi – benzodiazepiny,
• nudnościami – prochlorperazynę i tietylperazynę,
• chorobą Meniere’a – w tym przypadku pomaga betahistyna, ponieważ obniża ona wysokie ciśnienie wynikające z nagromadzenia się płynu w uchu.

W naszej bazie jest m.in. Betaserc, Lucetam.

Co na zawroty głowy bez recepty?

Mając na uwadze obfitość i niejednolitość przyczyn zawrotów głowy, należy pamiętać, aby nie leczyć tych dolegliwości samodzielnie. W pierwszej kolejności każda osoba odczuwająca bolesne symptomy powinna zgłosić się do lekarza rodzinnego, aby wyeliminować ryzyko poważniejszych chorób. Gdy to konieczne skieruje on chorego na dalsze badania do odpowiedniego specjalisty. Do tego czasu, aby zniwelować uciążliwe objawy towarzyszące zawrotom głowy, można zaopatrzyć się w leki bez recepty w aptekach lub punktach aptecznych. Oferują one szeroki wybór produktów leczniczych w postaci tabletek, kapsułek, wyciągów, nalewek i płynów doustnych pomocnych w dolegliwościach współtowarzyszących. 

Preparaty zawierające miłorząb japoński pomagają nie tylko na zaburzenia pamięci i koncentracji. Roślina ta wpływa na rozszerzenie naczyń krwionośnych, poprawienie krążenia oraz odżywienie i dotlenienie tkanek i mózgu. Regularna suplementacja tego typu preparatami powoduje, że zawroty głowy i szum w uszach stają się łagodniejsze. Jednak nie każdy powinien przyjmować suplementy i leki na bazie miłorzębu japońskiego. Przeciwwskazaniami do jego stosowania są ciąża i karmienie piersią. Ze względu na jego zdolność do rozrzedzania krwi ostrożność powinny zachować też osoby przyjmujące leki antyagregacyjne. Połączenie to może skutkować osłabieniem ich działania.

Nudności spowodowane problemem z błędnikiem można wyciszyć produktami na bazie imbiru. Ma on bowiem właściwości przeciwwymiotne. Co więcej, jego stosowanie jest bezpieczne dla kobiet w ciąży. Do zapobiegania i leczenia bardziej uporczywych wymiotów pomoże dimenhydrynat. 

Domowe sposoby

Niestety nie zawsze można całkowicie wyeliminować zawroty głowy, dlatego ważne jest, aby podejmować odpowiednie kroki w celu minimalizacji częstotliwości ich występowania. Prawidłowa profilaktyka sprawi, że ryzyko napadów zmniejszy się. W tym celu sprawdzą się domowe sposoby na zawroty głowy. Po pierwsze zawsze należy dbać o dostateczne nawodnienie organizmu. Niedobór wody w tkankach ludzkich powoduje nie tylko odwodnienie, ale też przyczynia się też do utraty elektrolitów. W szczególności zauważa się to u osób wymiotujących i z częstymi biegunkami. Sprzyja temu również podeszły wiek i wysoka temperatura otoczenia. Zaburzona równowaga wodno-elektrolitowa nasila szumy uszne, bóle i zawroty głowy. 

Na zmniejszenie ryzyka wystąpienia zawrotów głowy wpływa zmiana codziennej diety i stylu życia. Należy zredukować nadmiar kofeiny, nikotyny i alkoholu. Są to substancje, które niekorzystnie wpływają na ustrój człowieka. Powodują one odwodnienie organizmu i pogorszenie objawów. Bardzo ważne jest też unikanie stresu, spożywanie regularnych posiłków i wysypianie się. Osoby starsze mające problemy z równowagą powinny korzystać z lasek lub poręczy, które można zamontować w domu. Zmniejszy to ryzyko uszkodzeń ciała wynikających z upadku. Należy też unikać gwałtownych ruchów głowy i zbyt szybkiego wstawania podczas leżenia lub siedzenia. 

Czy istnieją ćwiczenia eliminujące zawroty głowy?

Ćwiczenia na zawroty głowy muszą być proste i dopasowane indywidualnie do organizmu. Złe samopoczucie powinno skłonić do położenia się w zacienionym pomieszczeniu lub zamknięcia oczu. Na łagodne położeniowe zawroty głowy pomaga repozycyjny Manewr Epleya i ćwiczenia Brandta-Daroffa. Ich wielką zaletą jest samodzielność w stosowaniu i możliwość wykonywania ich bez obecności lekarza.